رویکرد ماتمی در شعر فاطمی و دوری از فضائل معرفتی

محمود شریفی(کاشانی)، شاعر و مداح در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره شعر فاطمی و آسیب‌هایی که رویکرد ماتمی محض به آن وارد می‌کند، گفت: چندی پیش بیانات مقام معظم رهبری را که قبل از انقلاب ایراد شده بود، می‌خواندم که معظم‌له بر آن تأکید کرده بودند که کسی نباید از آن غافل شود؛ از این‌رو بعد معرفتی شخصیت حضرت فاطمه زهرا(س) به‌ویژه در حوزه شعر مورد غفلت واقع شده است.
وی افزود: متأسفانه مرثیه و سوگ‌سروده در کفه شعر امروز آیینی سنگینی می‌کند و اغلب شعرها به سمت مرثیه و رویکرد ماتمی محض رفته و بعد معرفتی آن چندان مورد توجه نبوده است و نسل نو که شنونده شعر آیینی است با این رویکرد از فضائل معرفتی دور می‌ماند.

شریفی در ادامه در پاسخ به سؤالی مبنی اینکه در شعر فاطمی چه اندازه به سیره و فرهنگ آن حضرت پرداخته می‌شود، عنوان کرد: این موضوع بسیار کم دیده می‌شود، البته شعرهای شعرای پیشین اغلب در فضای فضائل معرفتی اهل بیت(ع) بودند، اما حداقل در ۲۰ سال اخیر این موضوع رنگ باخته و کمتر به آن پرداخته می‌شود و بیشتر شعرها تصویرپردازی عاطفی، مرثیه و زبان حال است و به مکارم اخلاقی و سیره اهل بیت(ع) توجهی نمی‌شود.

وی یادآور شد: اهل بیت(ع) دارای زوایای گوناگون اخلاقی، سیاسی و اجتماعی بودند و مقتل و مرثیه جزء زندگی آنها بود و به همین دلیل باید به همه زوایا و ابعاد زندگی آنها پرداخته شود، دفاع از ولایت، خطبه فدکیه، تربیت فرزندان، عفاف و حجاب و... در رابطه با حضرت فاطمه زهرا(س) وجود دارد، اما کمتر مورد توجه است و یا درباره امام حسین(ع) که ۵۷ سال زندگی کرده است، فقط به یک روز عاشورا که مربوط به شهادت آن حضرت است، پرداخته شده و باقی عمر امام حسین(ع) و زندگی ایشان تبیین نشده است.

شریفی در ادامه تصریح کرد: برای اینکه فرهنگ فاطمی به درستی انتقال یابد، باید خطابه و شعر که به طور مستقیم با ذهن جامعه در ارتباط است و نفوذ بیشتری دارد، مورد توجه قرار گیرد.

وی درباره اینکه زبان شعرهای آیینی به سمت زبان فولکلور و کوچه بازاری درآمده و یا به این سمت حرکت می‌کند، گفت: زبان فولکلور و عامیانه جزئی از زبان جامعه است و باید آن را هم لحاظ کرد، ولی در شعر به ویژه شعر آیینی نباید زبان فولکلور و عامیانه سبب نزول سطح شعر شود که در این صورت به شعر لطمه خواهد زد. 

این شاعر بیان کرد: هر چند شعر فولکلور قالبی از شعر است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت، از سوی دیگر با توجه به اینکه مرز ظریفی میان شعر عامیانه و فولکلور وجود دارد، باید دقت لازم را به کار برد، البته این موضوع اغلب در بحث نوحه و شور مشکل آفرین شده است.

وی با بیان اینکه در بحث شعر، آفات و معضلات آن باید بررسی شود، تصریح کرد: شاعر قلم به دست می‌شود و کسی هم نمی‌تواند از آن جلوگیری کند؛ از این رو باید فرهنگ‌سازی شود و شاعران جوان، خوب سرودن و سُخته سرودن شعر را آموزش ببینند و بُعد معرفتی و شناختی شعر را مورد توجه قرار دهند و این موضوع را در بررسی و داوری آثار جشنواره‌ها و کنگره‌ها لحاظ کنند که این موضوع کمتر دیده می‌شود و همین است که با وجود برگزاری جشنواره‌های مختلف در حوزه شعر باز هم شاهد شعرهای نازل از برخی شاعران هستیم.

وی در پایان سخنان خود یادآور شد: زندگی حضرت فاطمه زهرا(س) سراسر درس و نکات مهم آموزنده است که می‌تواند سوژه سرودن شعر شاعران باشد.

خبرگزاری قرآن، شنبه 30 بهمن 1395

http://www.iqna.ir/fa/news/3575397/