مصاحبه انصاف نیوز با افشین علا

__________________________________________________________________________________________________________________________________

.

۰

.

افشین علا، شاعر انقلاب، با انتقاد به دو جناح اصلاح طلب و اصولگرا و تاکید بر این که در مبانی فکری خود را نزدیک به اصولگراها اما در نحوه‌ی اجرا با اصلاح طلبان همراه است، به انصاف نیوز گفت: متاسفانه یا خوشبختانه مجبور شدم از عرصه‌ی کنشگری سیاسی کنار بکشم.

در هفته‌ی گذشته روزنامه‌ی اصولگرای تندروی «وطن امروز» در یادداشتی مفصل با عنوان «شاعر فراجناحی» به سیر و سلوک فرهنگی و ادبی علا پرداخته بود.

.

انصاف نیوز: نظرتان درمورد تحلیلی که در مقاله‌ی وطن امروز از شما ارائه شده است چیست؟

افشین علا: این سوال البته باید از نویسنده پرسیده شود؛ ایشان که به من لطف داشته‌اند، جز تشکر از نویسنده‌ی مقاله چه می‌توانم بگویم.

.

تعریفی که نویسنده از شما ارائه دادند این است که شاعری فراجناحی و دور از هردوطیف اصلی سیاسی کشور هستید. آیا چنین است؟

البته عکس آن را هم می‌توان گفت؛ یعنی نزدیک به هردوطیف سیاسی کشور، چرا دور از آنها؟! یعنی من این وجه را باور دارم که می‌شود گفت که به تمام طیف‌های سیاسی درون نظام نزدیک هستم، اما متعهد به هیچکدام‌شان نیستم؛ یعنی اگر نقدی داشته باشم مطرح می‌کنم و اگر هم نقطه قوتی ببینم آن را حتما ابراز می‌کنم و این انتقاد و تجلیل را وارد عرصه‌ی شعرم هم می‌کنم و ابایی از این کار ندارم.

.

وطن امروز یکی از تندروترین روزنامه‌های اصولگراست و حتی در همان شماره‌ای که مقاله در مورد شما چاپ شد تیتر یکی تند با مفهوم فساد اصلاح طلبان کار کرده بود. شما بعنوان کسی که در برخی انتخابات‌ها اسمتان در لیست‌های اصلاح طلبان بوده است؛ نسبت به این مسئله که کجا منتشر شده این مقاله نظر و حساسیتی ندارید؟

نه! به این خاطر که من فقط همان مقاله را دیدم و صفحات دیگر را نگاه نکردم. قاعدتا هیچگاه با هجمه‌های تند و تیز به اصلاح طلبان موافق نیستم، کمااینکه با عکس آنهم موافق نیستم. یعنی چه اصولگرایان بخواهند کلیت اصلاح طلبان را زیرسوال ببرند برایم غیرقابل پذیرش است و چه اصلاح طلبان بخواهند کلیت اصولگرایان را زیر سوال ببرند. بنظرم پسندیده نیست.

اما در عرصه‌ی کنشگری سیاسی این انتخاب همیشه با دو جناح بوده است که چه افرادی را در لیست‌شان بیاورند. شخص من هیچ موقع تعهدی نسبت به هیچ جناحی ندارم اما غالبا اصلاح طلبان در لیست‌های‌شان اقبال نشان دادند و اسم بنده را گنجانده‌اند. من هم چون هدفم از ورود به عرصه‌ی کنشگری سیاسی اصلاح ساختاری وضع موجود بوده است به نفع فرهنگ و به نفع تزریق نگاه فرهنگی به نگاه سیاست‌زده‌ی جامعه‌ی ما، برای من خیلی تفاوتی ندارد که من را اصلاح طلب بدانند، اصولگرا بدانند یا فراجناحی بدانند. این تحلیلی است که دیگران می‌کنند و من برایشان احترام قائلم. همزمان می‌بینم که در برخی از رسانه‌ها بعنوان اصلاح طلب از من نام برده می‌شود. در بعضی از رسانه‌ها بعنوان اصولگرا نام برده می‌شود و حالا وطن امروز هم بعنوان فراجناحی از من یاد کرده است.

این برداشتی است که مخاطبان دارند و من برایشان احترام قائلم؛ ولی در عین حال من خودم هستم. به یک مبانی اعتقاد دارم که فراتر از دوگانه‌ی اصلاح طلب و اصولگرا است.

.

این مبانی مورد اعتقاد خود را نزدیک‌تر به مبانی اصلاح طلبان می‌دانید و یا نزدیک به رویه‌هایی که در دولت‌های مختلف اصولگرایی که بر سر کار آمدند شاهدش بودیم؟ ایده‌های خود را می‌تنوانید نزدیک به کدام طیف تعریف کنید؟

متاسفانه ساختار سیاسی و واقعیات سیاسی جامعه‌ی ما این اجازه را نمی‌دهد. یعنی من هم متاسفانه یا خوشبختانه مجبور شدم از عرصه‌ی کنشگری سیاسی کنار بکشم. نه اینکه مطلب ننویسم و حرفی نزنم و شعری نگویم، اما از اینکه ورود کنم به انتخابات و جاهای دیگر بخاطر واقعیاتی که در ساختار سیاسی کشور ما وجود دارد سرخورده شدم. بنابراین پرونده‌ی اینگونه کنشگری‌ها را برای خودم بسته‌ام.

اما در حوزه‌ی قلم، همیشه حضور خواهم داشت. به مبانی جمهوری اسلامی پایبند هستم، اما در نحوه‌ی اجرا ما در دوره‌های محتلف شاهد افت و خیزهایی هستیم. شاید من در مبانی فکری به اصولگراها نزدیک‌تر باشم اما در نحوه‌ی اجرا فکر می‌کنم اصلاح طلبان موفق‌تر هستند. هرجا اصلاحات از مبانی انقلاب فاصله گرفت ضربه‌ی جدی خورد. من این را بارها بعنوان نقد درونی اصلاحات مطرح کرده‌ام.

از آنطرف هم اصولگرایان که به مبانی انقلاب پایبندی بیشتری دارند، متاسفانه در نحوه‌ی اجرا دچار خطاهای مکرری هستند که آنها را هم همیشه گوشزد می‌کنم.

.

بعنوان شاعری که کار فرهنگی می‌کند بنظرتان کدام دولت وزارت ارشاد همراه‌تری داشته که رویه‌هایش بیشتر مورد تایید شما و دوستان و هم‌فکرانتان بوده است؟

قطعا دولت آقای خاتمی.

.

آقای اسماعیلی، وزیر فعلی را می‌شناختید؟

خیر. ایشان زمانیکه بعنوان وزیر معرفی شدند، همان روز من پدرم را از دست داده بودم و دیدم در بدو ورودشان به وزارت ارشاد پیام تسلیتی برای من فرستادند، خیلی محترمانه و با تجلیل زیاد؛ خود بخود از نظر اخلاقی ایشان را ستایش کردم. بعد هم به انتصاباتشان که دقت کردم، دیدم ایشان یکی از مشاوران آقای دکتر صالحی را –که بسیار وزیر فرهیخته‌ای بودند- و من بسیار ایشان را ستایش می‌کنم (آقای دکتر شالویی) ایشان را در حوزه‌ی ریاست منصوب کردند. که آقای شالویی آدمی ذوب در ادبیات و فرهنگ فارسی هستند و بسیار اشراف دارند، هم بر مقولات حوزوی و هم بر مقولات فرهنگی و هنری. همینطور سابقه‌ی کار فرهنگی در خارج از کشور را داشته‌اند که تمام کارها بسیار فاخر بوده است و ترجمه شده است و کمک کرده است به اشاعه‌ی فرهنگ فارسی در کشورهای دیگر.

جنس این انتصاب آقای اسماعیلی واقعا متفاوت و فراجناحی بود و حداقل من توقع نداشتم این انتصاب انجام شود. الان هم که ایشان معاونت هنری ارشاد را بذست گرفتند. یک نشستی هم آقای دکتر اسماعیلی با شاعران برگزار کردند و من هم حضور داشتم، در جمع‌بندی‌ ایشان را آدم بسیار مثبتی دیدم که اهل تعامل هستند و اینطور که خودشان گفتندقصد دارند که با همه نحله‌ها و سلیقه‌ها در تعامل باشند که حالا باید ببینیم در عمل اینگونه هستند یا خیر.

.

فکر می‌کنید نویسنده‌ی مقاله به چه دلیل وطن امروز را برای انتشار انتخاب کرده است؟ آیا حساسیتی روی این برند ندارید؟

نه؛ من برای همه‌ی رسانه‌ها و نشریات با هر سلیقه سیاسی که دارند احترام قائلم. بنظر من شاعر جماعت، وقتی پا به میدان می‌گذارند و اثری تولید می‌کنند، خود را در معرض قضاوت مخاطبان قرار می‌دهند نباید ابایی داشته باشند که مطالبشان یا تفسیر شخصیت و آثارشان در چه نشریه‌ای، در چه جناحی اتفاق می‌افتد. من استقبال می‌کنم.

اتفاقا گلایه‌ی من بیشتر متوجه سایت‌ها و نشریات اصلاح طلب است که در سال‌های گدشته بخاطر اینکه من در عرصه‌ی شعر آیینی و حماسی و دفاع از ارزش‌های انقلاب –درکنار شعرهای انتقادی که داشتم- حضور پررنگی داشتم، اما هرگز رسانه‌های اصلاح طلب روی خوشی نشان ندادند و اینها را منعکس نکردند و همیشه این اصولگراها بودند که ضمن اینکه به گرایشات اصلاح طلبانه‌ی من اذعان می‌کردند، اما آثارم را هم منتشر می‌کردند و واقعا برای من جای تعجب بود که چرا روزنامه‌های اصلاح طلب، به اشعار ارزشی و حماسی و آیینی روی خوش نشان نمی‌دهند و صرفا مواضع انتقادی را منتشر می‌کنند.

این یکی از نقاط ضعف اصلاح طلبان است که اتفاقا لطمه زده است. ما همه می‌دانیم که همیشه سعی رهبر اصلاحات، آقای خاتمی، این بوده که بین جبهه‌ی اصلاحات و حاکمیت آشتی و الفتی ایجاد کند. هیچ‌موقع خروج از حاکمیت در دستور کار ایشان نبوده است. ما در جبهه‌ی اصلاحات رفتارهایی را می‌بینیم که واقعا به نوعی گل به خودی است.

البته من بعنوان یک شاعر هیچوقت به هیچ رسانه‌ای مراجعه نمی‌کنم و اشعارم را فقط در کانالم می‌گذارم. این مخاطب است که باید تشخیص دهد استفاده بکند یا نه. حال اگر وطن امروز یا یک روزنامه‌ی دیگر، می‌آید تقدیر می‌کند یا نقد می‌کند –فرقی ندارد- من خوشحال می‌شوم. چرا اصلاح طلبان این کار را نمی‌کنند؟!

الان هم که وطن امروز این مطلب را منتشر کرده است من فکر می‌کنم که شما باید از مسئولان خود آن روزنامه و جناب آقای رضا اسماعیلی که بسیار آدم محترم و شاعر بسیار خوبی هم هستند سوال بکنید که انگیزه‌شان چه بوده است. به هرحال من چه نقد باشد، چه معرفی آثار من باشد استقبال می‌کنم.

در هر نشریه و در هر رسانه‌ای که باشد استقبال می‌کنم؛ چون به هرحال رسانه‌هایی که آثار ما را منتشر می‌کنند همگی قانونی هستند و در دل این نظام دارند فعالیت می‌کنند.

.

آیا به اشعار انتقادی شما در رسانه‌های اصولگرا پرداخته شده است؟

اتفاقا در همین مطلبی که آقای اسماعیلی نوشتند دیدم که به این بخش هم پرداخته‌اند که در عین پایبندی با اصول انقلاب و همراهی با نهضت اسلامی هرجایی که انتقاد و نابرازندگی باشد، البته تعبیر ایشان این بود که «ایشان نقد کرده و اعتراض کرده و حرفش را زده است». این لطف ایشان است ولی برای من قابل ارزش است و من خوشحال می‌شوم. ای کاش ما این حرف‌ها را از اصلاح طلبان می‌شنیدیم.

پایگاه خبری و تحلیلی «انصاف نیوز»، 13 مهر 1400

https://ensafnews.com/312286/